“Crazy house” được xây cất từ năm 1990, đầu 1992 thì tượng hình, và đến cuối năm chính quyền Lâm Đồng cho phép bán vé vào cổng để khách tham quan. Và không lâu sau đó, các cuốn sách hướng dẫn du lịch uy tín hàng đầu thế giới như Le Guide du Routard, Trotter, Discovery... đưa ngay cái sản phẩm “điên khùng” đó vào sách, khi giới thiệu về những địa chỉ nên tham quan lúc đến Đà Lạt, VN.

Cái gốc cây nhân tạo khổng lồ ấy nay tọa lạc trên diện tích đất 1.600m2, trên đường nhỏ Huỳnh Thúc Kháng, dần dần mang công năng của một khách sạn thượng hạng (bây giờ ai muốn vào ở bỏ ra 290 USD/đêm/phòng, có tất cả mười phòng). Khi lọt vào khách sạn đó, con người ta như bước vào một mê cung rừng rú, và mỗi phòng ngủ (chả giống với khách sạn thông thường nào) mang tên một loài thú hoang dã: phòng cọp, phòng gấu, phòng thỏ, phòng chim trĩ...

Cơ quan quản lý du lịch địa phương thống kê có đến 90.000 du khách đã đến tham quan “ngôi nhà điên” của bà mỗi năm, và số tiền thuế thu từ bán vé đóng góp vào ngân sách địa phương 45-50 triệu đồng.

Với bà, kiến trúc là sáng tạo, là cao cả, và người nghệ sĩ không nên tự tước mất tự do. “Con người đang quen thuộc với việc sinh trú trong những căn nhà phân lô, xếp hàng thành dãy, vuông vức, nhưng một ngày nào đó họ sẽ thấy rằng chỗ ở phải là chốn gần gũi với đất trời, với thiên nhiên” - bà tiên liệu.

Không phải ai cũng đủ sức tạo ra sự khác thường. Bà đã thiết kế bến xe liên tỉnh Đà Lạt theo mô hình những giọt sương vắt qua núi đồi, cỏ hoa (lập tức bị người ta bác bỏ vì “quá mơ mộng”, “thiếu thực tiễn”). Rồi Cung Thiếu nhi tỉnh Lâm Đồng hình thành từ ý tưởng một rừng măng nhô lên, ôm ấp khát vọng trẻ thơ; khu nhà nghỉ công đoàn bên bờ hồ Xuân Hương là những tổ ấm nhà sàn Tây nguyên hòa phối với kiến trúc hàn lâm Pháp. Những người quản lý nhà nghỉ công đoàn nói những căn nhà “sơn cước” đó luôn được du khách giành nhau chọn ở khi họ tìm đến ngọn đồi Anm Suzue.

Những tác phẩm đó của bà đều trôi nổi, không một bản thiết kế nào được hoàn thành đến cùng bởi có nhiều người không hiểu sự sáng tạo của bà. Công trình cung thiếu nhi thi công nửa vời; “crazy house” cho đến bây giờ vẫn bị xem là xây dựng trái phép, sau 17 năm.

“Crazy house” không được phê duyệt vì nó có kiến trúc bất bình thường, nhiều lần bị hăm dọa đập bỏ. Giới kiến trúc sư ở Đà Lạt ít giao du với bà, không va chạm, không ân oán, nhưng họ luôn “nói ngược”, phản đối những gì bà vẽ. Tuy nhiên, Hội Kiến trúc sư VN thì mong “crazy house” của bà được lọt giữa một công viên đầy hoa và cây xanh để phô hết vẻ đẹp của nó. Sau 17 năm mê mải, “crazy house” mới đi được hai phần ba ý tưởng vì cái án treo: “công trình xây dựng trái phép”.

Cũng suốt ngần ấy năm bà là con nợ “lì lợm” của các ngân hàng ở Lâm Đồng vì đã đổ 7 tỉ đồng vào “crazy house”. Điều gì khiến bà tự đẩy mình vào một công trình kiến trúc như thế? Tại sao bà không bán quách bản vẽ “ngôi nhà quái dị” đó cho những người hâm mộ bà?

Tôi hỏi vì sao bà “điên” đến vậy, thì bà bảo bà muốn “làm người”. “Đã làm người thì phải lao động, mà đã lao động thì phải lao động chân chính, sáng tạo, ngẩng cao đầu, biết mơ mộng, chấp nhận khắc nghiệt, vì sự đẹp đẽ, hay ho của cuộc đời này”. Vì muốn làm người nên bà từ bỏ chỗ làm cực tốt ở Bộ Xây dựng, rồi từ chối cơ hội ngồi vào ghế thứ trưởng ở Bộ VH-TT từ những năm sau 1975... để “hành phương Nam”, chôn số phận ở Đà Lạt suốt mấy chục năm qua. Khi vào Lâm Đồng, người ta lại “gợi ý” cho bà chiếc ghế phó giám đốc ở Sở Xây dựng nhưng bà lắc đầu: “Tôi không thích làm quan” dù bà chính là con gái ruột của cố tổng bí thư Trường Chinh.

Ít người biết bà là tiến sĩ kiến trúc duy nhất ở Lâm Đồng (học vị chính qui ở Trường ĐH Kiến trúc Matxcơva, Nga, năm 1969). Con người này lại chẳng màng “khai thác” cái bóng uy thế của người cha để kiếm sống.